Quyết định giám đốc thẩm xác định tài sản tranh chấp là di sản
NỘI DUNG VỤ ÁN
– Phần đất có diện tích 1.390m2, tọa lạc tại ấp Vĩnh L, xã Vĩnh T, huyện Vĩnh T, thành phố Cần Thơ thuộc các thửa đất số 373 và 375, tờ bản đồ số 02, bà H được Ủy ban nhân dân huyện Thốt N (cũ) cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng ruộng đất ngày 25/4/1990 và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ngày 10/5/1996.
– Thửa đất số 374 của cụ Lê Thị N1 (bác ruột của bà H) giáp ranh với thửa đất số 373 và 375 của bà H; cụ N1 đã tự ý lấn chiếm một phần đất, chiều ngang 09m, dài 25m, diện tích 225m2 thuộc thửa đất số 373, tờ bản đồ số 02 nêu trên để trồng cây trái.
– Bà H khởi kiện yêu cầu cụ N1 trả phần đất dã lấn chiếm của bà H. Trên thửa đất số 373, gia đình bà H có một căn nhà cấp 4, bằng gỗ thao lao, vách tole, mái lợp tole, chiều ngang 5,5m, dài 13m, diện tích 71,5m2, trị giá khoảng 70.000.000 đồng. Khi ông Nguyễn Chi P (con cụ Lê Thị Đ1) mới cưới vợ chưa có chỗ ở, gia đình bà H đồng ý cho ông P mượn ở tạm, nhưng không lập giấy tờ.
– Bà H khởi kiện yêu cầu ông P phải thu dọn đồ đạc, trả lại gia đình bà phần đất và căn nhà cấp 4 nêu trên. Bà H chết năm 2016. Tại phiên tòa sơ thẩm, chị T (con bà H và cũng là người đại diện theo ủy quyền của những người kế thừa quyền, nghĩa vụ tố tụng của bà H) đã rút yêu cầu khởi kiện đối với cụ N1, chỉ yêu cầu ông P trả lại nhà đất thuộc thửa đất số 373.
BẢN ÁN DÂN SỰ SƠ THẨM
Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.
– Đình chỉ một phần yêu cầu khởi kiện của các nguyên đơn đối với cụ Lê Thị N1 về việc tranh chấp quyền sử dụng đất.
– Buộc ông Nguyễn Chi P, bà Hồ Thị Ánh N2, anh Nguyễn Trung H2, chị Nguyễn Thị Ánh X phải giao trả lại cho các đồng thừa kế của bà Lê Thu H 01 căn nhà chính, 02 chuồng heo, hoa màu cây trái và đất tại thửa số 373, tờ bản đồ số 02, nhà cấp 4, bằng gỗ thao lao có diện tích ngang 5m x dài 13m = 65m2, nhà phụ 1 diện tích 35,14m2; nhà phụ 2 diện tích 23,56m2.
– Các đồng thừa kế của nguyên đơn là ông H1, bà T, ông N, ông V có trách nhiệm bồi thường căn nhà chính, nhà phụ, chuồng heo, cây trồng và chi phí di dời cho hộ ông P số tiền là 53.555.000 đồng. Dành quyền lưu cư cho hộ ông Nguyễn Chi P là 03 tháng kể từ ngày tuyên án sơ thẩm.
– Không chấp nhận yêu cầu phản tố của bị đơn cụ Lê Thị N1và yêu cầu độc lập của cụ Lê Thị Đ1 về việc “Tranh chấp di sản thừa kế” đối với các đồng thừa kế của bà Lê Thu H.
BẢN ÁN PHÚC THẨM
Giữ nguyên Bản án dân sự sơ thẩm số 16/2021/DS-ST ngày 12 tháng 5 năm 2021 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ.
QUYẾT ĐỊNH GIÁM ĐỐC THẨM
Quyết định:
Hủy Bản án dân sự phúc thẩm số 176/2022/DS-PT ngày 25/3/2022 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh và hủy Bản án dân sự sơ thẩm số 16/2021/DS-ST ngày 12/5/2021 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ.
Xác định tài sản tranh chấp là di sản:
– Các đương sự đều thừa nhận thửa đất số 373 tại ấp Vĩnh L, xã Vĩnh T, huyện Vĩnh T, thành phố Cần Thơ có nguồn gốc của vợ chồng cố Lê Văn N3 (chết năm 1981) và cố Trương Thị D (chết năm 2004) tạo lập
– Vợ chồng cố N3, cố D có 3 người con là cụ Lê Thị N1, cụ Lê Thị Đ1 và cụ Lê Thị G (mẹ bà H). Năm 1990, bà H đăng ký, kê khai quyền sử dụng đối với 3 thửa đất, trong đó có thửa đất số 373, nguồn gốc đất của ông bà để lại cho cháu; tuy nhiên, bà H không xuất trình được tài liệu, chứng cứ chứng minh việc cố N3, cố D tặng cho bà H thửa đất này. Mặt khác, khi còn sống, bà H cũng thừa nhận bà sống cùng vợ chồng cố D từ nhỏ trên căn nhà tại thửa đất số 373.
– Cụ N1, cụ Đ1, cụ G đều xác nhận năm 1991, các cụ thống nhất sẽ mua miếng đất khác đổi cho vợ chồng bà H; năm 1992, cụ G từ Mỹ về Việt Nam nhận chuyển nhượng một miếng đất tại ấp Vĩnh L, xã Vĩnh T nay thuộc khu vực Thới H, phường Thới T, quận Thốt N, thành phố Cần Thơ; năm 1998, cụ G gửi tiền cho vợ chồng bà H xây dựng nhà ở, xây dựng xong, bà H về nhà mới ở.
– Năm 2000, các cụ cho ông Nguyễn Chi P (con của cụ Lê Thị Đ1) về ở tại căn nhà trên thửa đất số 373 để chăm sóc nuôi dưỡng cố D và cúng kiến ông bà cho đến nay; cụ D sống trong căn nhà này cho đến khi chết.
Như vậy, căn nhà cùng toàn bộ diện tích thuộc thửa đất số 373 là tài sản của vợ chồng cố D, cố N3 tạo lập, không phải là tài sản riêng của bà H (xác định tài sản tranh chấp là di sản). Do đó, Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà H là không đúng.
Xem thêm:
Giao dịch đặt cọc khi QSD đất đang thế chấp có vô hiệu không?
