Bị Ép Ký Hợp Đồng Bán Đất: Làm Sao Để Vô Hiệu Hóa?
Trên thực tế, không phải mọi hợp đồng mua bán nhà đất đều được ký kết một cách tự nguyện và minh bạch. Có nhiều trường hợp người bán bị đe dọa, cưỡng ép, hoặc bị đặt trong tình huống bắt buộc phải ký hợp đồng chuyển nhượng đất trái với ý chí thực sự của mình. Trong những hoàn cảnh đó, liệu pháp luật có công nhận hiệu lực của hợp đồng? Và nếu hợp đồng đã được ký thì có cách nào để vô hiệu hóa hay không? Bài viết dưới đây sẽ phân tích các căn cứ pháp lý liên quan và hướng dẫn người bị ép buộc cách thức yêu cầu Tòa án tuyên hợp đồng vô hiệu.
I. Khi nào hợp đồng bán đất bị tuyên vô hiệu do bị ép buộc?
Theo Điều 122 và Điều 125 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự bị đe dọa, cưỡng ép để ký kết, không tự nguyện, là giao dịch vô hiệu.
“Người tham gia giao dịch do bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép hoặc do nhầm lẫn mà xác lập giao dịch, thì có quyền yêu cầu Tòa tuyên giao dịch vô hiệu.” (Khoản 1, Điều 126 BLDS 2015)
Trường hợp người bán đất bị đe dọa, bị giam giữ, hoặc do sức ép tinh thần dẫn đến việc phải ký hợp đồng thì đây không được coi là hành vi tự nguyện.
II. Các dấu hiệu pháp lý chứng minh bị ép buộc
- Hợp đồng được ký trong điều kiện mất kiểm soát (vd: đang ở bệnh viện, bị giam giữ…)
- Có bằng chứng ghi âm, ghi hình, lập vi bằng ghi nhận hành vi đe dọa
- Nhân chứng hoặc lời khai không thống nhất
- Hợp đồng có nội dung thiếu minh bạch, đồi bên bị thiệt hại rõ ràng
III. Thủ tục yêu cầu Tòa tuyên hợp đồng vô hiệu
1. Hồ sơ cần chuẩn bị:
- Đơn khởi kiện
- Bản sao CMND/CCCD, hộ khẩu
- Hợp đồng chuyển nhượng
- Bằng chứng chứng minh việc bị ép buộc
2. Cơ quan tiếp nhận:
- Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có bất động sản hoặc nơi người bị ép ký có hộ khẩu thường trú
3. Thời hiệu yêu cầu:
- Trong vòng 2 năm kể từ ngày giao dịch được thực hiện hoặc người bị ép biết giao dịch đã xảy ra.
IV. Hậu quả pháp lý khi hợp đồng bị tuyên vô hiệu
- Đôi bên trả lại cho nhau những gì đã nhận
- Tài sản (đất) được trả về cho người bán
- Bên đã ép buộc có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự (nếu có hành vi đe doạ)
V. Lưu ý khi giao dịch bán nhà đất
- Không ký hợp đồng trong tình trạng bị đe dọa, bị sâu rượu, mệt mỏi
- Nên có luật sư hoặc người tin cậy đi cùng khi ký kết
- Ghi âm, ghi hình quá trình nếu nghi ngờ có cưỡng ép
VI. Kết luận
Việc bị ép buộc ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất không được pháp luật bảo vệ. Trong những trường hợp này, người bán được quyền yêu cầu Tòa tuyên giao dịch vô hiệu và đòi lại quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, các chứng cứ phải rõ ràng và hợp lý. Người dân cần biết rõ quyền lợi của mình và hành động kịp thời khi bị xâm hại lợi ích hợp pháp.
📍 Khuyến nghị: Trong mọi giao dịch có giá trị lớn, người bán nên được tư vấn bởi luật sư để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho bản thân.
