Tranh chấp đất đai là gì? Hướng dẫn cách giải quyết theo Luật Đất đai 2024
1. Tranh chấp đất đai là gì?
Tranh chấp đất đai là gì là thắc mắc của rất nhiều người dân khi phát sinh mâu thuẫn liên quan đến quyền sử dụng đất. Hiểu một cách đơn giản, đây là tình huống khi hai hoặc nhiều bên xảy ra mâu thuẫn, bất đồng hoặc xung đột liên quan đến quyền sở hữu, quyền sử dụng hoặc quyền định đoạt đối với một mảnh đất.
Theo Luật Đất đai 2024, tranh chấp đất đai là tranh chấp giữa các bên về quyền, nghĩa vụ sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất. Tranh chấp có thể xuất phát từ việc chuyển nhượng, cho tặng, thừa kế đất không rõ ràng hoặc các giấy tờ pháp lý không đầy đủ.
Liên hệ với Luật sư 11 qua hotline để được tư vấn – 0979800000 – Zalo
2. Các dạng tranh chấp đất đai thường gặp hiện nay
Người dân cần hiểu rõ các loại tranh chấp đất để nhận biết sớm và có hướng xử lý phù hợp. Một số dạng phổ biến gồm:
- Tranh chấp quyền sử dụng đất: Tranh cãi ai là người có quyền sử dụng hợp pháp mảnh đất đó.
- Tranh chấp ranh giới đất: Mâu thuẫn về vị trí mốc giới, diện tích sử dụng.
- Tranh chấp thừa kế đất: Giữa các thành viên gia đình trong việc phân chia đất đai được để lại.
- Tranh chấp khi chuyển nhượng/cho tặng không rõ ràng: Thiếu hợp đồng, giấy tờ xác nhận khiến xảy ra xung đột.
- Tranh chấp đòi lại đất: Người cho mượn đất, hoặc bị chiếm đất nay muốn lấy lại nhưng bên kia không đồng ý trả.
Liên hệ với Luật sư 11 qua hotline để được tư vấn – 0979800000 – Zalo
3. Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp đất đai
Tranh chấp đất thường bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, phổ biến nhất là:
- Thiếu giấy tờ pháp lý rõ ràng: Nhiều mảnh đất chưa có sổ đỏ hoặc có nhưng không đứng tên đúng chủ sở hữu.
- Thừa kế không có di chúc rõ ràng: Dẫn đến mâu thuẫn giữa con cái, anh chị em trong gia đình.
- Giao dịch bằng giấy viết tay: Không có công chứng, dễ dẫn tới rủi ro về pháp lý.
- Chiếm dụng đất công, đất của người khác: Một số cá nhân sử dụng đất trái phép trong thời gian dài, gây tranh chấp khi bị yêu cầu trả lại.
- Thiếu hiểu biết pháp luật: Người dân không nắm rõ quy định của Luật Đất đai 2024, dẫn đến xử lý sai cách.
Liên hệ với Luật sư 11 qua hotline để được tư vấn – 0979800000 – Zalo
4. Trình tự giải quyết tranh chấp đất đai theo Luật Đất đai 2024
Luật Đất đai 2024 quy định rõ quy trình giải quyết tranh chấp đất theo từng bước cụ thể. Người dân cần lưu ý thực hiện đúng trình tự sau:
Bước 1: Hòa giải tại UBND xã, phường
- Đây là bước bắt buộc theo Điều 235 Luật Đất đai 2024.
- Các bên gửi đơn yêu cầu hòa giải đến UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp.
- Cán bộ địa chính sẽ tiến hành xác minh, đo đạc, lập biên bản, sau đó tổ chức buổi hòa giải.
- Nếu hòa giải thành, biên bản được lưu hồ sơ. Nếu không thành, có thể chuyển sang bước tiếp theo.
🔸 Lưu ý: Người dân nên chuẩn bị giấy tờ đất, CMND/CCCD, sơ đồ thửa đất, các chứng cứ liên quan trước buổi hòa giải.
Bước 2: Khởi kiện tại Tòa án nhân dân
- Nếu hòa giải không thành hoặc không đồng ý với kết quả, người dân có quyền khởi kiện ra Tòa án theo quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự.
- Hồ sơ cần chuẩn bị:
- Đơn khởi kiện
- Biên bản hòa giải không thành
- Giấy tờ nhà đất (sổ đỏ/sổ trắng…)
- Tài liệu chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp
Việc khởi kiện đòi lại đất cần đảm bảo có căn cứ pháp lý rõ ràng, nếu không sẽ bị bác đơn hoặc kéo dài thời gian xét xử.
Liên hệ với Luật sư 11 qua hotline để được tư vấn – 0979800000 – Zalo
5. Khi nào nên nhờ đến luật sư trong tranh chấp đất đai?
Dù người dân hoàn toàn có thể tự hòa giải hoặc khởi kiện, nhưng trên thực tế, tranh chấp đất đai là lĩnh vực phức tạp, dễ kéo dài và hao tổn công sức nếu không có chuyên môn.
Bạn nên nhờ đến luật sư trong các trường hợp sau:
- Không rõ giấy tờ mình đang có có đủ pháp lý hay không
- Bị chiếm đất, bị lấn ranh nhưng không biết chứng minh thế nào
- Đang muốn đòi lại đất bị sử dụng trái phép
- Đất thừa kế có nhiều người cùng tranh chấp, không thống nhất được
- Đã hòa giải nhưng không thành, chuẩn bị khởi kiện
Liên hệ với Luật sư 11 qua hotline để được tư vấn – 0979800000 – Zalo
6. Một số lưu ý quan trọng để tránh tranh chấp đất đai
Để phòng ngừa rủi ro và bảo vệ quyền lợi của mình, người dân nên:
- Làm sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) càng sớm càng tốt
- Giao dịch đất đai phải có công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng
- Lưu giữ giấy tờ gốc cẩn thận, tránh thất lạc
- Khi thừa kế đất, nên làm di chúc hợp pháp
- Không nên mua đất giấy tay, đất tranh chấp hoặc không rõ nguồn gốc
- Khi xảy ra mâu thuẫn, nên ưu tiên hòa giải trước, tránh căng thẳng kéo dài
Liên hệ với Luật sư 11 qua hotline để được tư vấn – 0979800000 – Zalo
7. Câu hỏi thường gặp về tranh chấp đất đai
Tranh chấp đất không có sổ đỏ có khởi kiện được không?
👉 Có. Luật Đất đai 2024 cho phép người dân khởi kiện tranh chấp đất ngay cả khi chưa có sổ đỏ, miễn là có căn cứ chứng minh quá trình sử dụng đất hợp pháp (ví dụ: hóa đơn nộp thuế đất, giấy tờ mua bán, nhân chứng…).
Nếu không đi hòa giải có được khởi kiện không?
👉 Không. Theo Luật Đất đai 2024, hòa giải tại UBND cấp xã là thủ tục bắt buộc trước khi khởi kiện.
Liên hệ với Luật sư 11 qua hotline để được tư vấn – 0979800000 – Zalo
8. Kết luận
Tranh chấp đất đai là gì không còn là khái niệm quá xa lạ với nhiều hộ dân. Tuy nhiên, để giải quyết tranh chấp đúng pháp luật, không kéo dài và tránh thiệt hại, người dân cần hiểu rõ quy trình, hồ sơ và cách chuẩn bị.
Liên hệ với Luật sư 11 qua hotline để được tư vấn – 0979800000 – Zalo
